Thema's

Maatschappelijke impact

De bijdrage van Beeld & Geluid aan een pluriforme, creatieve en democratische samenleving zorgt voor een duurzame en positieve verandering voor mens en maatschappij. Onze maatschappelijke impact raakt tevens aan vijf Duurzame Ontwikkelingsdoelen (SDG) zoals benoemd door de Verenigde Naties. Op welke manier is er dit jaar aan de doelen gewerkt? Plaatsvervangend directeur Julia Vytopil licht toe:

Doel 11.4: duurzame steden en gemeenschappen

,,We hebben ook dit jaar weer alles in het werk gesteld om media-erfgoed veilig te stellen door nieuwe acquisities te omarmen, partnerships aan te gaan met zowel publieke als commerciële partijen en ook onze verantwoordelijkheid te nemen in het veiligstellen van audiovisueel erfgoed in Suriname en het Caribisch gebied, in samenwerking met partijen aldaar. (lees hier meer over op pagina 56 [1] ) Dit doen we omdat het belangrijk is om je geschiedenis te kennen. Als je niet weet waar je vandaan komt, dan weet je ook niet waar je naar t

oe gaat. Die activiteiten passen bij het duurzame ontwikkelingsdoel: duurzame steden en gemeenschappen.”

Doel 4.7: kwaliteitsonderwijs

,,Om kwaliteitsonderwijs te leveren, is het van belang dat leerlingen weten hoe ze om moeten gaan met media. Want media zijn overal: in de les, maar ook daarbuiten. Beeld & Geluid helpt docenten en leerlingen met het antwoord op dat soort vragen door educatieprogramma’s te maken. Op die manier kunnen docenten nieuws- en mediawijsheid een vanzelfsprekende plek geven in het curriculum.”

Doel 10.2 en 10.3: ongelijkheid verminderen

,,Om een afspiegeling te zijn van de samenleving, zowel lokaal als nationaal en internationaal, heeft Beeld & Geluid een werkgroep Diversiteit, Inclusiviteit en Gelijkwaardigheid. Die werkgroep maakt plannen en beleid om de organisatie inclusiever en daarmee ook diverser te maken. Beeld & Geluid is momenteel qua werknemersbestand een vrij homogene organisatie en we zetten stappen om daarin een betere afspiegeling van de maatschappij te worden. Gelijkwaardigheid is een belangrijk onderdeel daarin. Want gelijkheid en macht van verschillende groepen op alle soorten (machts)functies in de organisatie versterkt de diversiteit.”

Doel 9.5: industrie, innovatie en infrastructuur

,,Door samen te werken in publiek-private partnerships met allerlei soorten bedrijven en organisaties, van commerciële partijen tot universiteiten en de creatieve industrie, zorgen we ervoor dat we innovaties stimuleren. Dat doen we middels losse projecten (denk aan de AI Coalitie, Het Netwerk Digitaal Erfgoed en CLARIAH) maar ook in reguliere werkzaamheden en programmering.”

Doel 16.6: vrede, justitie en sterke publieke diensten

,,Door te werken aan een collectie die toegankelijk is voor iedereen, geven we mensen informatie over onze geschiedenis als samenleving. Daarnaast besteden we aandacht aan persvrijheid en democratie. Bijvoorbeeld door onze deelname aan de PublicSpaces, een coalitie van verschillende publieke partijen waarin wordt gewerkt aan bewustwording en de ontwikkeling van technische oplossingen om de publieke diensten minder afhankelijk te maken van Big Tech bedrijven.”

Diversiteit, Inclusie en Gelijkwaardigheid (DIG)

‘Verbindend’, ‘vooruitstrevend’ en ‘veelkleurig’ zijn kernwaarden van Beeld & Geluid. Verankerd in ons DNA. We willen dan ook graag een diverse, inclusieve en gelijkwaardige plek zijn voor iedereen die in aanraking komt met Beeld & Geluid. In 2023 is het beleids- en actieplan Iedereen mee met B&G opgeleverd en hebben we een DIG-statement gepubliceerd op de website van Beeld & Geluid. Hiermee geven we concrete uitvoering aan onze ambities en doelen.

Ook in onze archiefpraktijken, publieksactiviteiten, dienstverlening en educatieve activiteiten willen we inclusiever worden: verhalen die tot op heden onderbelicht zijn laten zien en horen, mensen bereiken waar we nog geen tot weinig contact mee hebben, zodat we een culturele instelling worden van iedereen in en uit Nederland. Hierbij onderschrijven we de Code Diversiteit & Inclusie en zijn we partner van Musea Bekennen Kleur. De Code Diversiteit & Inclusie hebben we gebruikt als basis voor het beleids- en actieplan. Daaraan hebben we, in aanvulling op de Code, zelf de collectie en communicatie toegevoegd. Deze staan respectievelijk voor ons zeer omvangrijke en belangrijke archief en de vele aspecten daarvan die raken aan DIG en de communicatie en organisatie van ons instituut.

De verantwoordelijkheid voor beleid en uitvoering van DIG binnen Beeld & Geluid is belegd bij de interne werkgroep. In deze werkgroep wordt de vertaalslag gemaakt naar beleid, concrete plannen en acties, vastgelegd in het beleids- en actieplan. Deze werkgroep bestaat uit medewerkers uit de hele organisatie. Zij steken naast hun ‘gewone’ werk tijd en energie in het in gang zetten van verandering samen met hun collega’s. In de werkgroep zaten in 2023 18 collega’s uit uiteenlopende afdelingen.

Het afgelopen jaar zijn er trainingen Inclusief Leiderschap gegeven aan het hele management van Beeld & Geluid en is met de gehele organisatie gekeken naar de praktische uitvoering van DIG in ons dagelijks werk. Met een zogenaamde ‘doe-dag’ hebben we met zowel externe sprekers als interne experts, workshops en een teamsessie ideeën en thema’s in de hele organisatie opgehaald waar we (in 2024) verder mee aan de slag gaan. Ook zijn er diverse bijeenkomsten geweest waarin met communities, via het project DE-BIAS, is gekeken naar de beschrijvingen van archiefmateriaal aangaande hun community in het archief en specifiek taalgebruik daarbij. Tenslotte is er werk gemaakt van het vervangen van afbeeldingen die als niet inclusief werden beschouwd in de publieke ruimtes van Beeld & Geluid.

Historie van vrouwenvoetbal ter ere van WK

Partnering

Partnering vormt de hoeksteen van onze missie: ‘wij versterken ieders leven in media’. We maken en houden media toegankelijk, begrijpelijk en beschikbaar zodat we kunnen blijven genieten van de kleurrijke impact die media op ons leven heeft. Partnering met externe partijen is cruciaal om de ambities te realiseren die buiten het takenpakket liggen waarin de financiering van het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap ons voorziet.

Deelnemers van de Vriendenloterij steunen wederom Beeld & Geluid

Met grote trots en dankbaarheid kijken wij terug op het jaar 2023. We hebben belangrijke mijlpalen bereikt dankzij samenwerking met en ondersteuning van diverse partners.

Enkele succesvolle voorbeelden waren: de opening van ons vernieuwde Mediamuseum met een fantastische ontvangstruimte (de "Tune In"), die de start vormt van een persoonlijke mediareis door dat museum, een tailormade onderwijsapp waarmee scholieren hun leven in media leren ontdekken enworkshops voor het onderwijs rondom databewuster online gedrag. Diverse succesvolle samenwerkingen in het voorbereiden van evenementen in 2024 zoals het Hilversum 600 jubileumjaar, het My First Smartphone Festival, de hommage aan Joop van den Ende en onze inspanningen om het Nederlandse media-erfgoed in Suriname en het Caribisch gebied te behouden en toegankelijk te maken.

Met partners als Studio Kloek, SETUP, Kiss The Frog, DROG en omroep HUMAN creëerden we applicaties, ontwikkelden we workshops, maakten we ons aanbod interactiever en ontwikkelden we analoge oplossingen voor digitale problemen. Op deze manier is ons aanbod altijd in ontwikkeling om zo goed mogelijk aan te sluiten bij onze dynamische doelgroep.

Dit alles zou niet mogelijk zijn geweest zonder de onschatbare steun van onze partners en supporters, wier bijdragen in verschillende vormen hebben bijgedragen aan ons succes. Speciale dank gaat uit naar de Vriendenloterij, het Mondriaan Fonds, de Gemeente Hilversum, de VandenEnde Foundation, de Vodafone Foundation, Philips, AkzoNobel / Sikkens[1] [2] , Fonds 21, Stichting Competens en het SIDN fonds, naast vele anderen. Hun steun, samen met die van de overheid, het bedrijfsleven en particuliere supporters, bevestigen de noodzaak van gezamenlijke inspanningen voor de voortgang van onze missie.

Laten we gezamenlijk streven naar een wereld waarin media een bron van verbinding, kennis en verrijking is voor ons allemaal. Hulde aan onze partners en supporters voor hun onvermoeibare inzet en toewijding.

Voor meer informatie zie www.beeldengeluid.nl/partners

Lokale samenwerkingen

Naast samenwerkingen op landelijk niveau, heeft Beeld & Geluid ook aandacht voor samenwerkingen in en rond Hilversum. Dit om de propositie van Hilversum als Mediastad te versterken en Beeld & Geluid als clubhuis van de media.

Verscheidene initiatieven kwamen mede tot stand vanuit Beeld & Geluid (strategische business development) of kregen in 2023 een nieuwe impuls. Deze initiatieven passen zowel in de missie en strategie van Beeld & Geluid, alsook in de gezamenlijke meerjarige agenda waar Beeld & Geluid en gemeente in werken.

MediaCampusNL

In 2023 is werk gemaakt van de kwartiermaking voor een campusorganisatie per 1 januari 2024, op en rond het Media Park, waarin Beeld & Geluid een belangrijke rol speelt.

De ambitie is dat het Media Park in 2030 dé ontmoetings- en werkplek is voor innovatieve bedrijven, start-ups, scale-ups en kennisinstellingen. Via bijeenkomsten vindt kennisuitwisseling plaats en wordt debat gefaciliteerd.

Stichting MediaPerspectives, met Beeld & Geluid in het bestuur, gaf richting aan deze kwartiermaking, ondersteund door de afdeling strategische business development vanuit Beeld & Geluid. Gelieerd aan deze campusontwikkeling loopt een aantal initiatieven waar Beeld & Geluid mede-initiator van is, zoals de Media Innovation Hub en het European Institute for Digital Trust:

Media Innovation Hub

De Media Innovation Hub is dé fysieke locatie op de MediaCampus waar via co-creatie vraagstukken uit het bedrijfsleven worden opgepakt. De Media Innovation Hub faciliteert en stimuleert het opschalen van digitaal gedreven innovaties in immersieve media en entertainment-toepassingen waarbij de resultaten gericht zijn op hun respectievelijke eindgebruikers op de campus en daarbuiten. Beeld & Geluid was mede-initiator van deze faciliteit, die verder wordt beheerd en geleid door VodafoneZiggo in samenwerking met de ROM, onderwijspartijen en de lokale overheid.

European Institute for Digital Trust

In het kader van de doorontwikkeling van de innovatieagenda van de Nederlandse media-industrie en de campusontwikkeling op het Media Park hebben de gemeente Hilversum en Beeld & Geluid in 2023 de ambitie uitgesproken om de haalbaarheid te onderzoeken van het opzetten van een nieuw instituut, gericht op het onderwerp: digital trust.

Met het opgeleverde rapport, waarin veel draagvlak lijkt te bestaan voor het initiatief, werd eind 2023 de aanzet gegeven voor de ontwikkeling van een businesscase. Hierbij werkten Universiteit Utrecht, Hogeschool Utrecht, Gemeente Hilversum, Beeld & Geluid en Stichting Datakluis samen en die samenwerking loopt door in 2024.

Stichting Mediaplein

Een ander belangrijk initiatief waarbij Beeld & Geluid is betrokken, kreeg in 2023 een versnelling: de ontwikkeling van een mediaplein in Hilversum, samen met bibliotheek Hilversum en Museum Hilversum. Door samen te werken met creatief mediabedrijf DropStuff is er een hotspot ontstaan die Stichting Mediaplein kan gebruiken als proeftuin voor creatieve participatie tussen burgers, onderwijs, mediabedrijven (NH Media, Beeld & Geluid) en bibliotheek.

Maatschappelijk urgente vraagstukken zoals eenzaamheid, desinformatie en digitale exclusie worden hier opgepakt en omgezet in relevante programmering, waarbij de archieven van Beeld & Geluid ook een belangrijke rol spelen. Deze samenwerking fungeert als proeftuin voor mogelijk andere initiatieven, ook samen met andere bibliotheken in Nederland.

Lab Mediaplein

Penvoerderschappen

Beeld & Geluid is het grootste instituut voor audiovisueel erfgoed in Nederland. Daarmee nemen we een unieke positie in op het gebied van media tussen mediaprofessionals, onderzoekers en erfgoedprofessionals, onderwijs en het algemeen publiek.

Die positie stelt ons in staat om verschillende stakeholders en netwerken te verbinden. Een rol die ons goed past en waar wij ons verantwoordelijk voor voelen. We zijn ervaren en worden gewaardeerd als kennisknooppunt en penvoerder. We worden zowel vanuit de overheid als vanuit kennispartners regelmatig voor een dergelijke rol benaderd.

Beeld & Geluid is penvoerder van de volgende samenwerkingsverbanden/consortia, op alfabetische volgorde:

De Alliantie Digitaal Samenleven

De Alliantie is in 2019 in het leven geroepen op initiatief van Beeld & Geluid, het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties, Number 5 foundation en VodafoneZiggo. Beeld & Geluid is penvoerder van dit programma en het programmabureau is dan ook bij ons gevestigd.

Het jaar 2023 was het eerste jaar van de nieuwe meerjarig gefinancierde programmaperiode. De Alliantie is dit jaar verdergegaan met de concretisering van haar positie, alsmede wat haar rol kan zijn bij maatschappelijke vraagstukken rondom digitalisering. De uitwerking hiervan maakt duidelijk welke effecten de Alliantie wil bereiken. Het geeft inzicht in de werkwijze, de primaire doelgroep en de profijtgroep (wie heeft baat bij deze missie gedreven aanpak). Het stelt de Alliantie in staat om de vragen voor impactmeting te formuleren en te onderzoeken of een dergelijk effect ook daadwerkelijk is bereikt.

Landelijk werkt de Alliantie samen met andere netwerken, zoals de Maatschappelijke Coalitie Over Informatie Gesproken (MCOIG), Zorg Coalitie, Nederlandse AI Coalitie, Digital Literacy Coalitie & Digitale Academie Noord-Nederland en Netwerk Mediawijsheid. Hierbinnen wordt afstemming gezocht in doelen en doelgroepen, alsmede in het versterken van wederzijdse activiteiten.

De verbindende kracht van de Alliantie wordt alom erkend. Zo benaderde het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport dit jaar de Alliantie voor de aanpak van digitale inclusie in de zorgsector. In 2024 start dit project, geleid vanuit het programmabureau. Lokaal werkt de Alliantie samen met gemeenten. Om tot grotere impact te komen, is het Handboek Lokale Aanpak. Samen met de Vereniging Nederlandse Gemeenten (VNG) is hard gewerkt aan richtlijnen voor gemeenten op het gebied van digitale inclusie.

Actiegerichte aanpak met private organisaties

In 2023 speelde de Alliantie een belangrijke rol in het creëren van een nieuwe blik op klantbenadering en toegankelijkheid in de bankensector, in meerdere sessies met de Nederlandse Vereniging van Banken. Uiteindelijk ondertekenden vier grotere Nederlandse banken, de Nederlandse Vereniging van Banken (NVB) en Betaalvereniging Nederland op 12 oktober 2023 gezamenlijk het Manifest Digitale Inclusie van de Alliantie Digitaal Samenleven. Het ondertekenen van het manifest gebeurde tijdens een dialoogsessie onder leiding van prinses Laurentien van Oranje.

AVA–Net symposium

Dag van de Digitale Inclusie 2023 en Trendrapport

Op 27 november organiseerde de Alliantie in Beeld & Geluid in Hilversum haar tweede drukbezochte Dag van de Digitale Inclusie. Een dag waarop overheid, bedrijfsleven, wetenschap, maatschappelijke organisaties én ervaringsdeskundigen werken aan concrete oplossingsrichtingen voor een inclusieve (digitale) samenleving. Een boeiende sessie was er naar aanleiding van het vers gepresenteerde ‘Trendrapport Effecten van AI op digitale inclusie en digitaal burgerschap’.

AVA_Net

Sinds 2015 coördineert Beeld & Geluid de activiteiten van AVA_Net vanuit haar rol als landelijk knooppunt voor de audiovisuele sector binnen het NDE (Netwerk Digitaal Erfgoed).

AVA_Net kwam voort uit een behoefte aan een vorm van centrale kennisdeling waarbinnen AV-archieven elkaar adviseren en ondersteunen. Het is ondertussen uitgegroeid tot een hecht kennisnetwerk voor audiovisuele collectiehouders in Nederland en iedereen die geïnteresseerd is in AV-erfgoed. In 2023 organiseerde AVA_Net de volgende activiteiten:

AVA_Net Symposium

Op donderdag 20 juni 2023 ontvingen we bij Beeld & Geluid in Hilversum zo’n honderd deelnemers uit heel Nederland tijdens het jaarlijkse AVA_Net Symposium. Met dit jaar als thema ‘Het archief binnenstebuiten: verhalen met impact’. Het ging over hoe ons koloniale en slavernijverleden doorwerkt in de AV-archieven van nu, hoe we daarmee bezig zijn en hoe je verhalen die je niet terugvindt in de archieven toch kunt verbeelden.

AVA_Net Kennisbijeenkomst over Auteursrechten

Hoe kun je citaatrecht inzetten om je AV-collecties te presenteren? En wat gebeurt er met je collectie als je deze op een online platform als YouTube presenteert? Dit en meer kwam aan bod tijdens de AVA_Net kennisbijeenkomst op 27 september bij Beeld & Geluid, waar collega’s hun kennis over auteursrechten met AVA_Net deelden.

AVA_Net webinars

Niet alleen fysiek, maar ook online deelden AV-erfgoedprofessionals hun kennis met AVA_Net. Zo organiseerden we in het voorjaar twee verschillende webinars rond muziekcollecties. En in het najaar organiseerden we samen met KVAN een webinar over de Out of Commerce-regeling voor audiovisuele werken.

BENEDMO masterclass

BENEDMO

Het Vlaams-Nederlandse initiatief om desinformatie te bestuderen en tegen te gaan, is in 2023 verrijkt met twee aanvullende associate partners: onderzoeksplatform Pointer en Knack, een Nederlandstalig-Belgisch weekblad. In september van dit jaar breidde het consortium uit met partner Mediawijs (BE) en associate partner deCheckers (BE). Beeld & Geluid is penvoerder van dit consortium.

Zowel voor de Provinciale Statenverkiezingen in maart als voor de Tweede Kamerverkiezingen in november hebben de factcheckers van het BENEDMO consortium een Factcheck Marathon georganiseerd. Beeld & Geluid heeft dit initiatief ondersteund met een afsluitend publieksevent inclusief factcheck-workshops voor professionals en een museumpod over verkiezingen op de museumvloer in Hilversum. In de museumpod werd het publiek uitgedaagd na te denken over de vraag ‘hoe bepaal jij je stem’?

Beeld & Geluid heeft in een literatuuronderzoek, surveys en een reeks interviews onderzocht hoe journalisten worden voorbereid om om te gaan met desinformatie. Dit resulteerde in publicatie van het rapport ‘Hoe journalisten omgaan met de uitdagingen van desinformatie’ in mei.

Netwerk Mediawijsheid analyseerde dit jaar het aanbod van mediawijsheid-interventies en schreef het rapport ‘Weerbaar tegen desinformatie’. Beeld & Geluid bracht overzicht aan in dit omvangrijke aanbod door met een panel van experts een selectie van mediawijsheidsmateriaal voor onderwijs te maken. Daarin is ook een LessonUp opgenomen die het onderwijsteam van Beeld & Geluid maakte met BENEDMO. De les is verrijkt met nieuwe werkvormen, up to date voorbeelden en fragmenten uit het Beeld & Geluid archief.

BENEDMO organiseerde verder een succesvolle, en uitverkochte conferentie over complottheorieën bij Beeld & Geluid Den Haag in november. De conferentie was primair gericht op het BENEDMO netwerk van ruim 250 leden.

Beeld & Geluid organiseerde tot slot een reeks workshops en masterclasses voor studenten en journalisten in samenwerking met InHolland, Hogeschool Utrecht, HvA, de NLPO, en NPO trainees. Het centrale thema was de reflectie op de rol van de journalistiek in de aanpak van desinformatie en het leren van verificatievaardigheden.

Netwerk Digitaal Erfgoed (NDE)

NDE heeft de missie om erfgoedcollecties online toegankelijk en vindbaar te maken. Alle netwerkpartners werken op dagelijkse basis aan het koppelen van informatie over erfgoed, zorgen dat deze informatie duurzaam toegankelijk blijft en bieden het publiek zo rijk mogelijke gebruikerservaringen. De optelsom daarvan benadrukt de enorme kans om over de grenzen van organisaties, collecties en sectoren met elkaar samen te werken aan de doelstellingen van de Nationale Strategie Digitaal Erfgoed. Beeld & Geluid maakt sinds 2015 onderdeel uit van het NDE-bestuur en is penvoerder.  

In 2023 is de Architectuur Blauwdruk voor dienstplatformen opgeleverd waarin afspraken voor efgoedsites en apps zijn opgenomen. Het netwerkteam heeft in 2023 twee extra plannen van aanpak opgesteld om uitvoering te geven aan ambities die de staatssecretaris van OCW heeft geformuleerd. Er zijn daartoe subsidieaanvragen ingediend en toegekend voor de versnelde uitrol en doorontwikkeling van voorzieningen om de toegankelijkheid van digitaal erfgoed te stimuleren. En ook voor het verbeteren van de kwaliteit van cultuurdata om het gebruik ervan door onderwijs, cultuur, media en wetenschap te stimuleren. 

Koppelingen met (inter)nationale infrastructuren

Mede door het toenemende belang data-innovatie is op Europees niveau samenwerking met Europeana geïntensiveerd. NDE neemt niet alleen deel aan diverse werkgroepen, maar is nu ook lid van de Innovative Operational Models Working Group. Deze structuur heeft als doel het op betrouwbare wijze data delen tussen de deelnemers mogelijk te maken. 

Maand van het Digitaal Erfgoed

In de Maand van het Digitaal Erfgoed was er een divers aanbod van kennissessies, workshops, presentaties en lanceringen vanuit regionale, lokale en sectorale/thematische organisaties uit het netwerk. Inmiddels zijn de Werelddag van de Digitale Duurzaamheid (elke eerste donderdag van november), de HackaLOD en het slotevenement vaste onderdelen. De HackaLOD is dé hackathon voor de erfgoedwereld, en wordt elk jaar gehouden op een unieke locatie in Nederland. De negende editie vond plaats in het oude stadhuis op de markt in Gouda, om de beste, origineelste applicatie met linked erfgoeddata te ontwerpen.

Netwerk Mediawijsheid

Beeld & Geluid is voorzitter en penvoerder van het Netwerk Mediawijsheid. Het vijfde en laatste jaar van het meerjarenplan (2019 t/m 2023) was wederom een succesvol jaar. De doelen op het gebied van bewustwording en bereik bij onze doelgroepen zijn ruimschoots behaald en de activiteiten van het netwerk worden onverminderd hoog gewaardeerd.

Het werk van het Netwerk Mediawijsheid is van groot belang, want alleen mensen die voldoende mediawijs zijn en grip hebben op het snel veranderende medialandschap kunnen volledig profiteren van digitalisering en zijn weerbaar tegen de schaduwkanten ervan. Ook is het tegengaan van nepnieuws en desinformatie van groot belang voor persveiligheid en een stabiele democratie.

De missie van het Netwerk is ‘Iedereen mediawijs’ waarbij we streven naar impact op drie niveaus: het vergroten van bewustwording bij einddoelgroepen (jongeren, volwassenen en kwetsbaren), het activeren en faciliteren van begeleiders in de sociale omgeving van einddoelgroepen en het versterken van onze netwerkpartners met kennis en expertise zodat zij hun werkzaamheden beter kunnen uitvoeren.

Programmalijn

Binnen de programmalijn ‘Jongeren’ biedt het Netwerk ieder jaar de interactieve, spannende game MediaMasters aan. De game was net zoals voorgaande jaren opnieuw een groot succes bij leerlingen uit groep 7 en 8: er deden ruim 185.000 enthousiaste leerlingen mee aan het spel tijdens de Week van de Mediawijsheid. Dit is maar liefst 50 procent van alle leerlingen in Nederland tussen de 10-12 jaar. De waardering van MediaMasters door leraren lag net als vorige jaren hoog; gemiddeld een ruime 8. In 2024 gaat MediaMasters, na een succesvolle pilot in 2023, uitbreiden naar groep 5-6.

De programmalijn ‘Volwassenen’ stond in het teken van ‘samen sociaal online’, met onder andere de bewustwordingscampagne tijdens de Week van de Mediawijsheid die draaide om het tegengaan van online kwetsend gedrag. Daarnaast is er ingezet op het weerbaarder maken van Nederlanders tegen nepnieuws. Het bezoek aan de website isdatechtzo.nl is in 2023 gestegen naar ruim 500.000 unieke bezoekers per jaar. De redactionele taken van isdatechtzo.nl worden uitgevoerd door medewerkers van het programmateam Netwerk Mediawijsheid en Beeld & Geluid Den Haag.

In de derde programmalijn, ‘Kwetsbaren’, is de website leukeronline.nl in 2023 met een bijdrage van de Walt Disney Foundation uitgebreid om zo nog beter aan te sluiten bij de wensen en vragen van zorgprofessionals. Op deze mobile first website kunnen professionals al hun vragen stellen over media en het mediagebruik van cliënten met een verstandelijke beperking.

Wetenschappelijke Raad voor Mediawijsheid

De in 2019 door het Netwerk Mediawijsheid opgerichte Wetenschappelijke Raad voor Mediawijsheid bestaat uit twintig topwetenschappers van universiteiten, hogescholen en kennisinstituten. De leden doen onderzoek naar mediawijsheid, digitale geletterdheid en digitale inclusie. Zij brengen hun kennis bij elkaar, verbinden deze met de praktijk van mediawijsheid, bepalen waar nog hiaten liggen en geven aan welke nieuwe kennis nodig is.

In 2023 heeft de Wetenschappelijke Raad een bijdrage geleverd aan de totstandkoming van het nieuwe meerjarenplan van Netwerk Mediawijsheid. Daarnaast heeft de raad deels meegekeken met de voorbereiding en duiding van het Kantar-onderzoek. Het doel van dit onderzoek was om te achterhalen op welke manier mediawijsheid en de mediawijsheidcompetenties van jongeren en volwassenen in Nederland zich hebben ontwikkeld in 2023 ten opzichte van 2018.

Samenwerking met de doelgroep Onderwijs van Beeld & Geluid

Vanuit onze positie als kernpartner en penvoerder van het Netwerk Mediawijsheid leverden we vanuit de doelgroep Onderwijs bijdragen aan de totstandkoming van beleid en activiteiten. Zo werkten wij mee aan de campagne rond het spel MediaMasters, waarbij scholen strijden om de titel “Meest mediawijze klas van Nederland’. Vanuit de expertise van het onderwijsteam werden er 3 vragen aangeleverd voor de MediaQuiz. Alle vragen die erin zaten (150) werden in totaal 6.068.778 keer beantwoord. Ook was er dit jaar wederom een spetterende première van de MediaMasters-film in de grote zaal bij Beeld & Geluid en is een schoolreisje naar Beeld & Geluid zoals altijd de hoofdprijs voor de winnende klassen van regulier en speciaal onderwijs. Zo maakten wij onze naam als clubhuis van de Mediawijsheid ook in 2023 waar.

Wij intensiveerden de samenwerking met het hoger onderwijs, in het bijzonder met lerarenopleidingen en pabo’s. We ontwikkelden nieuw aanbod voor student-docenten over mediawijsheid in de vorm van gastcolleges op de hogescholen zelf en dagprogramma’s in Hilversum. We werkten ook in ander verband met hogescholen samen: van participatie in onderzoek tot bijzondere stageprojecten. We zijn verheugd over de samenwerking met Hogeschool Windesheim, Hogeschool Utrecht, Hogeschool Saxion, Haagse Hogeschool, Hogeschool van Amsterdam en ArtEZ.

Podiumkunst.net

Podiumkunst.net is een netwerkorganisatie die het grote verhaal van de podiumkunsten (muziek en theater) in Nederland wil vertellen. Het consortium bestaat uit zes consortiumpartners die actief zijn in de podiumkunsten (vanaf 2024 zullen het er acht zijn) en daarnaast een groep netwerkpartners uit alle geledingen van de podiumkunsten- en erfgoedsector.

We verbinden de schatkamers van de Nederlandse podiumkunsten en stellen deze open voor makers, onderzoekers en liefhebbers. Dat doen we door de digitale informatie die afzonderlijke instellingen in hun archief hebben aan elkaar te koppelen. Het einddoel is een integraal en toegankelijk digitaal overzicht van het Nederlandse podiumkunsterfgoed, dat de geschiedenis van de Nederlandse podiumkunsten laat zien en een inspiratiebron voor makers van nu en de toekomst kan vormen.

De instellingen hebben meer kennis nodig van archiveren en collectioneren om hun kennis en materiaal gestructureerd op te slaan. Hiervoor bieden we diverse deskundigheidsbevorderingstrajecten en -workshops aan. En blijven we makers, instellingen en publiek inspireren om inhoudelijk met het erfgoed aan de gang te gaan door nieuwe projecten te initiëren met hun (verbonden) archieven.

De door ons ontwikkelde technische infrastructuur is nodig om de daadwerkelijke verbinding te leggen tussen podiumkunstarchieven onderling en tussen andere, externe databronnen. In het najaar van 2023 zijn de bouwstenen voor de gezamenlijke podiumkunsten-infrastructuur opgeleverd. Vanaf 2024 zullen steeds meer organisaties en gezelschappen aangesloten worden op deze infrastructuur, waarmee het digitale netwerk als een olievlek zal uitspreiden, en daardoor steeds meer waarde zal krijgen.

Tenslotte werd met doorlopende en nieuwe projecten zoals ‘Een middag in Bellevue met een tekst die je waarschijnlijk niet kent’ en het symposium 'Vergeet me Lied' (zichtbaarheid van het Nederlandstalige Lied in samenwerking met Allard Pierson en de Taalunie) helder gemaakt welke rijkdom er nog ligt in de schatkamers van de podiumkunsten en hoe urgent het is dat die duurzaam bereikbaar wordt gemaakt.

MediaNumeric

MediaNumeric, medegefinancierd door het Erasmus+ programma van de Europese Unie, leidt een nieuwe generatie journalisten en multimediamakers op in datagestuurde journalistiek, creatieve storytelling en factchecking. Hierdoor krijgen ze de middelen om een Europees media-ecosysteem te helpen creëren dat gebruiksvriendelijk is, eerlijk en evenwichtig, economisch duurzaam en technologisch geavanceerd.

Dit project met zeven partners wordt geleid door Beeld & Geluid en brengt experts op het gebied van hoger onderwijs, cultureel erfgoed en journalistiek samen.

In 2023 was er ook een slotconferentie waar het MediaNumeric-consortium en experts uit het veld samenkwamen. Daar werd tevens de MediaNumeric Academy gelanceerd.

Deze online Academy beschikt over veertien van Europa's meest vooraanstaande professionals als docenten met toonaangevende expertise in onderwerpen op het snijvlak van media en data. Het leertraject focust zich met name op het ontmaskeren van desinformatie – een onderwerp dat in Europa en elders actueler is dan ooit tevoren. Naast individuele studenten wordt de MediaNumeric-training ook aangeboden aan instellingen voor hoger onderwijs om op te nemen in hun curriculumaanbod.